اصول زندگي

درس 2ایمان و حقیقت آنمفهوم ايمان در لغت و اصطلاحایمان از دیدگاه اسلامفوايد ايمانرابطه ایمان و عملرابطه ایمان و اختیارمتعلقات ايماندرجات ایمانمقدمهايمان از باب «افعال» (آمن، يؤمن، ايمانا) و از ماده اَمن، به معناي ايمن گردانيدن است، ولي در معاني گرويدن، باورداشتن، روي کردن و اعتماد ورزيدن استعمال مي شود. با توجه به ماده و موارد استعمال اين واژه در تعريف آن مي توان گفت: ايمان باورداشتني است که باعث گرويدن شخص به يک امت مي شود و او را از خطرات کفر، نفاق و گمراهي ايمن مي بخشد.اما در تعریف اصطلاحی ایمان، قرن ها میان متكلمان، فیلسوفان و الهی دانان مسلمان و مسیحی و پیروان دیگر ادیان اختلاف نظرهای جدی وجود داشته و دارد. بیشترین اختلاف ها بر سر داخل كردن سه موضوع در تعریف ایمان است: اول علم، دوم اراده و سوم عمل. بسیاری از فیلسوفان و متكلمان شیعه ایمان را همان علم، علم جزمی و یقینی، می دانند. برخی از شیعیان و نیز اغلب اشاعره و مرجئه ایمان را عملی ارادی، یعنی تصدیق می دانند و حتی برخی از مرجئه اقرار زبانی را كافی می دانند. خوارج عمل را جزء ایمان می دانند و فاسق را خارج از حوزه ایمان می شمارند. اما به نظر می رسد ایمان چیزی بیش از علم است و عمل خارجی در آن دخالتی ندارد. ایمان تصدیق قلبی است كه به اراده و اختیار انسان و در پی علم یا باور تحقق می یابد و عمل خارجی از لوازم ایمان است و نه جزء ماهیت آن. اقرار به زبان نیز جزء ماهیت ایمان نیست، بلكه آن نیز مانند سایر عمل های خارجی از لوازم ایمان است. نكته با اهمیتی كه ممكن است پذیرش آن برای آشنایان با فلسفه و حكمت اسلامی اندكی سنگین باشد، فراتر بودن ایمان از علم و اختیاری بودن آن است.برای اینكه این مسئله روشن گردد توجه به شواهد زیر راه گشاست:1. ا, ...ادامه مطلب

بخش اول: مبدأدرس1اهمیت مباحث اعتقادیاهمیت و فائده تفکّرنخستین موضوع برای «تفکر» و «اندیشیدن»تعریف و آثار اعتقاد به ديندين و تامين عدالت اجتماعيارکان دین شناسیراه های شناختمقدمهاهميت و ارزش هر علمي به موضوع آن بستگي دارد و در ميان تمام علوم، علم اعتقادات شريف ترين و با ارزش ترين جایگاه را دارد. لذا شایسته است که انسان در چند و چون این علم با ارزش تفکر و اندیشه نماید.اهمیت و فائده تفکّر امام علي(علیه السلام) در نامه 31 نهج البلاغه، فوائدی را برای «تفکّر» بیان نموده اند.ایشان درباره فوائد «تفکّر» می فرماید: «هر كس انديشه خود را به كار گيرد حقايق را مى بيند و راه صحيح را انتخاب مى كند». در واقع حضرت همانند قرآن، اهمّيّت تفكر در امور دنيا و آخرت را بر همگان آشکار دانسته و آن را سبب پیروزی و موفقیت افراد می داند.آن حضرت در بخشی از نامه 31 «نهج البلاغه» مى فرمايد: (هر كس انديشه خود را به كار گيرد حقايق را مى بيند و راه صحيح را انتخاب مى كند)؛ «وَ مَنْ تَفَكَّرَ أَبْصَرَ». اهمّيّت تفكر در همه امور دنيا و آخرت چيزى نيست كه بر كسى مخفى باشد و تمام افراد پيروزمند و موفق همين راه را پيموده اند. «قرآن مجيد» در اين باره مى فرمايد: «قُلِ الْعَفْوَ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُون * فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ ...»(سوره بقره، آيات 219 و 220)؛ (بگو آنچه افزون بر نیاز است، اينچنين خداوند آيات را براى شما روشن مي سازد، تا شايد انديشه كنيد! * درباره دنيا و آخرت! ...).[1]ای برادر تو همان اندیشه ای مابقی خود استخوان و ریشه ایگر گل است اندیشه تو گلشنی ور بود خاری تو هیمه گلخنی(مولوی، مثنوی معنوی)نخستین موضوع برای «تفکر» و «اندیشیدن»اولین, ...ادامه مطلب

خلاصه دروس اندیشه اسلامی1خلاصه مباحث مبدأ:- انسان باید ابتدا قوا و ابزار شناخت خود و گستره و مرزهای آنها را بشناسد تا بعد به شناخت جهان دست یابد. آن چنان که امیرالمؤمنین می فرماید: کسی که خود را نمی شناسد، چگونه غیر خود را تواند شناخت. - اگر آدمی قبل از هر چیز خود را بشناسد، بهتر می تواند از سرمایه های وجودی خود بهره ببرد و آنها را شکوفا سازد.- هرگاه انسان موفق شود استعداد های خود را بشناسد، سرمایه های وجودی خود را به کمال رسانده است. - اگر انسان ساختار پیچیده خود را مورد تأمل قرار دهد به ناظمی حکیم و علیم که چنین ساختاری را پدید آورده است آگاه می گردد و این مقدمه خود شناسی است.- برای روشنی هر چه بیشتر رجحان و ضرورت خودشناسی می توان به دلایل ذیل اشاره کرد: 1- مقدمه کمال انسانی 2- پیش درآمد جهان شناسی 3- مقدمه خداشناسی.- گروهی علاوه بر بعد مادی انسان به بعد غیرمادی او نیز اعتقاد دارند و برای انسان علاوه بر بدن مادی، حقیقتی به نام روح قائلند. ادیان الهی به ویژه اسلام با این دیدگاه همراه است.- فیلسوفان دلایل متعددی بر غیر مادی روح اقامه کرده اند، یکی از آنها این است که وقتی ذر خودمان یعنی همان من درک کننده دقت می کنیم می یابیم که وجود من که حقیقت انسان است امری بسیط و غیر قابل تقسیم است و نمی توان آن را به دو نیمه من تقسیم کرد.ازدیدگاه اسلام و قرآن، انسان علاوه بر بدن مادی از روح الهی بهره مند است و اصولا حقیقت انسان روح اوست. و قرآن در آیاتی به دو ساحتی بودن انسان تصریح می فرماید: « ثم سوّاه و نفخ فیه من روحه» - قرآن در آیه «الله یتوفی الانفس حین موتها» موضوعی را پیش می کشد و آن اینکه حقیقت و واقعیت آدمی همان روح اوست که با بدن مادی همراه است.- از آیاتی مانند « قل یتوفاکم ملک, ...ادامه مطلب

مقایسه تفاوت ها و ویژگی های  دنیا و آخرت اسما و صفات دنیا و آخرتدنیا = اول، الاُولی، مبدأ، مُلک، عالَم شهود، خلق، أرض، طبیعت، میقات، حادثة، عاجلة، عالم سِفلی و  ظلمانی ....آخرت=آخِر، الاُخری، معاد، مَلکوت، عالم غیب، امر، سماء، قیامت، میعاد، واقعة، ساعة، عالم عِلوی و نورانی ....حیات دنیا و حیات آخرت                             حیاة الاولی= حیات دنیوی(در دنیا) =//= حیاةالاخری= حیات اخروی(در آخرت)عالَم مادّه و عالَم مجردعالم ماده/مادی و مقید (طبیعی= عالم طبع) =//= عالم غیر مادی و مجرد(معنوی=عالم معنا)عالم مقیّد و عالم مطلقعالم مقید =//= عالم مطلقعالَم محدود و عالَم نامحدود              محدود (کرانه مند) =//= نامحدود (بی کرانه)عالَم ازلی و عالَم ابدیدنیا ازلی است =//= آخرت ابدی استعالَم جسمانی و عالَم روحانیعالم جسم (جسمانی) و مشرق عالم =//= عالم روح (روحانی) و مغرب عالمعالم صغیر و عالم کبیردنیا عالم صغیر =//= آخرت عالم کبیرعالَم کثرت و عالَم وحدتدنیا عالم کثیر و محل کثرت =//= آخرت عالم واحد و محل وحدتتجلی وحدت در کثرت =//= تجلی کثرت در وحدتکثرت در تجلی(قوابل و عناصر) =//= تجلی وحدت عوامل و شؤون صفاتعالَم ممکنات و عالَم موجودات دنیا محل ایجاد ممکنات =//= آخرت محل ابقای موجوداتعالَم نزول و عالَم صعودعالم سیر در قوس نزول از ازل =//= عالم سیر در قوس صعود به ابدعالَم خلق و عالَم امردنیا عالم خلق است(مقام ید الخلقی) =//= آخرت عالم امر است(مقام ید الحقی)عالم شهود و عالم غیبع, ...ادامه مطلب