اصول زندگي

وجود رستاخيز براي حيواناتآيا «رستاخيز» براى حيوانات نيز وجود دارد؟پاسخ اجمالی:شرط اول حساب و جزا، عقل و تكليف است و بر طبق مدارك، حيوانات به اندازه خود داراى دركند و زندگى بعضی از آنها طوري است که نمي شود ناشى از غريزه باشد؛ زيرا غريزه معمولاً سرچشمه كارهاى يكنواخت و مستمر است؛ اما اعمالى كه در شرائط خاص و غير قابل پيش بينى بعنوان عكس العمل انجام مى گردد به فهم و شعور شبيه تر است تا به غريزه. از جمله شواهد قرآني مي توان به فرار مورچگان از برابر لشگر سليمان(ع) و آمدن هدهد به منطقه سبأ و آوردن خبر براى سليمان(ع) اشاره كرد. مواردي هم در روايات وجود دارد.پاسخ تفصیلی:شكي نيست كه نخستين شرط حساب و جزا، مسئله عقل و شعور و بدنبال آن تكليف و مسئوليت است، طرفداران اين عقيده مى گويند: مداركى در دست است كه نشان مى دهد حيوانات نيز به اندازه خود داراى درك و فهمند، از جمله: زندگى بسيارى از حيوانات آميخته با نظام جالب و شگفت انگيزى است كه روشنگر سطح عالى فهم و شعور آنها است كيست كه درباره مورچگان و زنبور عسل و تمدن عجيب آنها و نظام شگفت انگيز لانه و كندو، سخنانى نشنيده باشد و بر درك و شعور تحسين آميز آنها آفرين نگفته باشد؟ گرچه بعضى ميل دارند همه اينها را يك نوع الهام غريزى بدانند؛ اما هيچ دليلى بر اين موضوع در دست نيست كه اعمال آنها به صورت ناآگاه (غريزه بدون عقل) انجام مى شود.چه مانعى دارد كه اين اعمال همان طور كه ظواهرشان نشان مى دهد ناشى از عقل و درك باشد؟ بسيار مى شود كه حيوانات بدون تجربه قبلى در برابر حوادث پيش بينى نشده دست به ابتكار مى زنند، مثلاً گوسفندى كه در عمرش گرگ را نديده براى نخستين بار كه آن را مى بيند به خوبى خطرناك بودن اين دشمن را تشخيص داده و به هر وسيله كه بتواند براى , ...ادامه مطلب

قرآن اشارهقرآن: اين لفظ در اصل مصدر است بمعني خواندن. چنانكه در بعضي از آيات معناي مصدري مراد است: مثل إِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ؛ قيامت: 17- 18.قرآن در اينجا مصدر است مثل فرقان و رجحان و هر دو ضمير راجع بوحي اند يعني در قرآن عجله نكن زيرا جمع كردن آنچه وحي ميكنيم و خواندن آن بر عهدۀ ماست … و چون آنرا خوانديم از خواندنش پيروي كن و بخوان.سپس قرآن علم است بكتاب حاضر كه بر حضرت رسول صلّي اللّه عليه و آله نازل شده باعتبار آنكه خواندني است و آن مصدر از براي مفعول (مقروّ) است، قرآن كتابي است خواندني بايد آنرا خواند و در معانيش دقّت و تدبّر نمود بنظر نگارنده همان خواندن سبب تسميۀ اين كتاب عظيم باين نام است. چنانكه خود قرآن بخواندن آن كاملا اهميّت ميدهد: وَ أَنْ أَتْلُوَا الْقُرْآنَ نمل: 92. وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا؛ مزمّل: 4. فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ؛ مزمّل: 20. بعضي ها قرآن را در اصل بمعني جمع گرفته اند كه اصل قرء بمعني جمع است در اينصورت مي توانند بگويند كه: آن مصدر از براي فاعل است قرآن يعني جامع حقائق و فرموده هاي الهي. ولي با ملاحظۀ آنچه گذشت معناي اول مقبول تر بلكه منحصر بفرد است. الميزان نيز آنرا اختيار كرده است.[1]اوصاف قرآن؛ خداوند در قرآن اوصافي براي قرآن ذكر ميكند كه مبيّن مقام شامخ اين كتاب الهي است و موقعيّت و عظمت آنرا بطور واضح متجلي ميسازد از قبيل:1- لا رَيْبَ فِيهِ هُديً لِلْمُتَّقِينَ بقره: 2.2- هُديً لِلنّاسِ بقره: 185 .3- قُرْآنٍ مُبِينٍ حجر: 1 .4- وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ حجر: 87 .5- إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ اسراء: 9 .6- شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ اسراء: 8, ...ادامه مطلب

مروری بر کتاب مفتاح اسرار الحسینی؛ در اسرار سیر و سلوکمفتاح اسرار الحسینی در اسرار سیر و سلوک، تقریر شیعی مسائل عرفان اسلامی است. ملّا عبدالرّحیم بن محمّد یونس دماوندی اصفهانی حائری، عارف قرن دوازدهم هجری در اصفهان بوده و تاریخ ولادت و وفات وی معلوم نیست؛ اما احتمالاً تا ۱۱۶۲ قمری در قید حیات بوده است. نزد ملاّ محمّد صادق اردستانی و آقا خلیل قائنی اصفهانی و میرزا حسن لاهیجی قمی کسب علم کرد و بعدها ساکن کربلا شد و به تألیف و تحقیق و اقامه جماعت پرداخت. مدفن وی نیز همانجاست. انتساب او به سلسله نوربخشیه یا ذهبیه اثبات نشده است. آثار قابل توجهی از وی باقی مانده که یکی از مهم‌ترین آن مفتاح اسرار الحسینی است. شادروان سیّد جلال الدین آشتیانی آن را برای نخستین بار در منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران منتشر کرد.مفتاح اسرار الحسینی از نوشته های مفصل دماوندی است که آن را در ۱۱۶۰ قمری یعنی در اواخر عمر تألیف کرده و مبیّن دیدگاه‌های عرفانی وی است. به گفته او (ص۵۷) سبب تسمیه کتاب و درج «اسرار» در عنوان آن مربوط به «بعضی مکاشفات و واردات» است.این کتاب یک مقدّمه و سی و هفت مفتاح و یک خاتمه دارد. دماوندی پاره‌ای از مطالب دیگر نوشته‌های خود را هم در آن نقل کرده است. بخش های متفاوت آن براساس «مفتاح» متمایز شده و مؤلف ذیل هر یک نظر عرفانی خود را طرح کرده است.توصیف اثرویژگی‌های فنی کتاب نشان می‌دهد که ناشر اهتمام ویژه برای عرضه مهم‌ترین اثر دماوندی داشته است. طرح جلد، منطبق با موضوع و عنوان کتاب است. صحافی آن گالینگور است و در قطع وزیری منتشر شده است. نوع قلم متن در بخش‌های مختلف متفاوت است. متن اصلی با یک قلم و اندازه و عنوان هر فصل و نیز آیات و روایات و ابیات با قلم دیگر حروف‌نگاری شده است. صفح, ...ادامه مطلب

نویسنده: محمد ادیب نیاناشر: آیت اشراقتاریخ نشر: ۱۴۰۱ ش.چاپ اول ، قطع و نوع جلد: وزیری و سلفونتعدادصفحان: ۴۳۸ صفحهدسته: ادبیات عرفانیبرچسب موضوعات: آثار باباطاهر، امامت، انسان کامل، اهل سلوک، باباطاهر همدانی. پندهای اخلاقی، تصوف. تقدیر. حقیقت نفس، دعا، دو بیتی، ذکر، رباعی، زندگی باباطاهر، سکر و صحو، سیر و سلوک، طلب، عارف عریان، عرفان اسلامی، عشق، عهد الست، فهلویات، قلندر، محبت، مراقبه، مشاهده، معرفت عارف، مقام ادبی باباطاهر، مقام عرفانی باباطاهر، مناجات عاشقانه، وجد و وجود، وقت عارف، ولایتادب و عرفان در آثارِ بابا طاهر عریاندر آسمان ادب و عرفان اسلامی ستارگان درخشانی اند که پرتو نورشان همه جا را فرا گرفته است و فیض ولایت وجودشان تشنگان بسیاری را سیراب نموده است. در این میان بابا طاهر همدانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. انچه او را در این بین ممتاز می نماید زبان عامه پسند اوست که نکات عمیق و لطایف دقیق عرفانی و اخلاقی را در قالبی مردمی همچون فهلویات می سراید و نیز مسایل عرفانی را در عباراتی کوتاه و بی پیرایه و بی تکلف در قالب کلمات قصار بیان می نماید.این پژوهش جهت نمایاندن این شخصیت بزرگ قرون چهارم و پنجم هجری به شناساندن دو بعد از ابعاد برجسته ، یعنی ادب و عرفان در آثار ایشان پرداخته است. لذا ابتدا به بررسی تجلی ادب و عرفان در کلمات قصار باباطاهر و آنگاه به بررسی تجلی ادب و عرفان در دوبیتی های ایشان وارد شده و دستاوردهای دل انگیزی بدست آورده است.بررسی و پزوهش اندیشه های عرفانی در باب زمینه ها و ریشه های عرفانی قرن باباطاهر که عصر سلطه سلاطین عباسی و سلاطین غزنوی و عصر ترکان سلجوقی بود، خود نیز رهاوردهای شورانگیزی به همراه دارد؛ رهاوردی که دل هر خردمند دردمندی را سخت می فشارد, ...ادامه مطلب

کتاب شناسی توصیفی انسان شناسی[1]مقدّمهبحث «انسان شناسی» محور تمام مطالعاتی است که در علوم انسان شناسی انجام می گیرد. به عبارت دیگر، «انسان شناسی» به مثابه محور مشترک و حلقه اتصال میان همه رشته های علو, ...ادامه مطلب

گفتا بیا،گفتم کجا؟ گفتا میان جان ما   میان جان ما گفتا بیا، گفتم  کجا ؟  گفتا  میان  جان  ما گفتا مرو، گفتم چرا؟ گفتا که می خواهم تو را گفتا که وصلت , ...ادامه مطلب

مناجات عرفانی هاتف اصفهانی چه شود به چهره ی زرد من نظری برای خدا کنی که اگر کنی همه درد من به یکی نظاره دوا کنی[1]   تو شهی و کشور جان ترا تو مهی و جا, ...ادامه مطلب

  شرحی کوتاه بر بیتی از حافظ شیراز    مرید پیر مغانم ز من مرنج اى شیخ    چرا که وعده تو کردىّ و او بجا آورد[1]  (دیوان حافظ/ غزل 145)   حکایت (شعری از حافظ درباره حضرت علی اکبر علیه السلام)        در شب سوّم ربیع الثّانى یکهزار و چهارصد و دوازده هجریّه قمریّه، أخ الزّوجه حقیر: حجّة الاسلام آقاى حاج سیّد حسن معین شیرازى دامت‏ معالیه در بنده منزل در مشهد مقدّس بودند، و خواب جالبى را نقل نمودند,شرحی,کوتاه,بیتی,حافظ,شیراز ...ادامه مطلب

تعاریف؛ روح، عقل، نفس و انسان فلاسفه در اصطلاح به روح ، (نفس ) می گویند . و فرقی بین این دو نیست . ملاک هویت انسان، همان روح اوست که بوسیله فرشته ی مرگ، گرفته می شود و محفوظ می ماند نه اجزای بدن که متلاشی می شود و در زمین، پراکنده می گردد پس انسان، بطور کلی، از دو نوع ادراک، برخوردار است: یک نوع، ادراکی که نیازمند به اندامهای حسّی است، و نوع دیگری که نیازی به آنها ندارد. فلاسفه می گویند روح ,تعاریف؛,روح،,عقل،,انسان,استاد,دکتر,دینانی ...ادامه مطلب

  شرحی کوتاه بر بیتی از حافظ شیراز    مرید پیر مغانم ز من مرنج اى شیخ    چرا که وعده تو کردىّ و او بجا آورد[1]  (دیوان حافظ/ غزل 145)   حکایت (شعری از حافظ درباره حضرت علی اکبر علیه السلام)        در شب سوّم ربیع الثّانى یکهزار و چهارصد و دوازده هجریّه قمریّه، أخ الزّوجه حقیر: حجّة الاسلام آقاى حاج ,شرحی,کوتاه,بیتی,حافظ,شیراز ...ادامه مطلب

وصال پری طلعتان  آیینه شو وصال پری طلعتان طلب اول بروب خانه دگر میهمان طلب گلمیخ  آستانه  عشق است  آفتاب         هر حاجتی که داری ازین آستان طلب ایمن ز طبع دزد شدن عین غفلت است       از صحبت سیاه درونان کران طلب چو سبزه زیر سنگ حوادث چه مانده ای؟   همت ز دست و بازوی رطل گران طلب معیار دوستان دغل روز,وصال,طلعتان,صائب,تبریزی ...ادامه مطلب

معرفت  عشق را بی معرفت معنا مكن[1] زر نداری  مشت  خود را  وا مكن گر نداری دانش تركيب رنگ             بين  گلها  زشت  يا زيبا  مكن خوب ديدن شرط انسان بودن است     عيب را در اين و آن پيدا مكن دل شود روشن ز شمع اعتراف     با كس ار بد كرده ای حاشا مكن ای كه از لرزيدن  دل  آگهی           هیچ كس را هیچ جا, ...ادامه مطلب

منشا رفتارها و حالات زودگذر        چگونه می شود که انسان عمل و رفتار می کند؟ درست است که اثر کردار، گفتار و رفتار در نفس حاصل می شود ولی خود رفتار، کردار و گفتار از کجا می آید؟ اثر گفتار، کردار و پندار در جایی ظاهر می شود که گفتار، کردار و پندار از آنجا آمده است. انسان هنگام دیدن منظره های زیبا معان, ...ادامه مطلب

گفتگو در خصوص کتاب «سخن ابن سینا و بیان بهمنیار» به نظر می‌رسد شما در کتاب «سخن ابن سینا و بیان بهمنیار» باب تازه‌ای از ابن‌سیناپژوهی باز کرده‌اید و بیش از همه به سه اثر ارجاع داده‌اید: «التحصیل» بهمنیار، «المباحثات» و «تعلیقات». گرچه به نمط‌های چهار و پنج و شش اشارات هم اشاره‌ای کرده‌اید. شما در ای, ...ادامه مطلب

رابطه خالق و مخلوق خلق بدان معنی نیست که خدا آفرید و رها کرد؛ رها کردن در کار خدا نیست. اصلا قطع ارتباط در کار خدا نیست. «قطع ارتباط خدا» بسیار سخن کفرآمیزی است نه تنها به دلیل اینکه محبت خدا کم می شود بلکه اشکال عقلی دارد؛ قطع ارتباط خدا، اشکال عقلی اش این است که به مجرد گفتن «قطع» هم خدا محدود می شود و هم مخلوق؛ یعنی فاصله. در غیر متناهی فاصله وجود ندارد. حق تبارک و تعالی غیرمتناهی است. غیر متناهی یعنی بی پایان است. یعنی خدا و خلق یا به عبارتی دیگر بین خالق و مخلوق، مرزی نیست که این طرف مرز مخلوقات باشند و طرف دیگر خالق باشد اینگونه از رابطه فقط در توهم ا,رابطه خالق ومخلوق,رابطه بین خالق و مخلوق,رابطه ای میان خالق و مخلوق,رابطه ميان مخلوق و خالق,رابطه ی خالق و مخلوق ...ادامه مطلب