خلاصه جزوه درس دانش خانواده

خلاصه جزوه درس دانش خانواده

بسم الله الرحمن الرجیم

مقدمه

خانواده هسته اصلی و مرکزی هر جامعه ای را تشکیل میدهد به همین جهت یکی از مهمترین موضوعاتی است که اندیشمندان مختلف از جهات گوناگون آن را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و می دهند.

جامعه: مجموعه ای از واحدها(خانواده ها) ی انسانی است که در یک مکان مشخص (بنام کشور) با هویت مشخص(فرهنگ) بطور مستمر زندگی می کنند، که دارای یک نظام واحد سیاسی، نظام آموزشی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... واحد مشخص و معینی می باشند.

جامعه از جهتی یک واقعیت عینی است یعنی - واحدها یا گروه های انسانی (افراد) که در قالب خانواده ها هسته اصلی آن را تشکیل می دهند - در یک مکان مشخص به نام کشور مستقل از سایر کشورها بطور مستمر زندگی می کنند.

از جهت دیگر جامعه یک واقعیت انضمامی است یعنی شبکه ای از نهادهای اجتماعی است، یا به عبارت دیگر؛ جامعه یک نظام اجتماعی کل است که دارای خرده نظام های سیاسی، خانواده، اقتصاد، فرهنگ، دین مستقل از جوامع دیگر می باشد. و خلاصه اینکه؛ جامعه شبکه ای از نهادهاست.

برای درک بیشتر لازم است به توضیح اجمالی در مورد آن بپردازیم.

نهاد: شبکه ای از روابط اجتماعی است که متضمن ارزشها و رویه های عمومی است و نیاز خاصی از نیازهای جامعه را تامین می کند.

به عبارت دیگر جامعه نیاز به نظم دارد ، نیاز به تامین اقتصادی افرادش، نیاز به تولید نسل و.... می باشد و به جهت تامین این نیازها نهادهای سیاسی، اقتصادی، خانواده و... پدید می آیند.

ساختار و کارکرد نهادها

نهادها دارای ساختار و کارکرد هایی گوناگون می باشند.

ساختار نهادها به سه جهت اشاره دارد:

الف) افرادی که عناصر (نقش های) کارگزاران نهاد محسوب می گردند.

ب) چگونگی ارتباط عناصر تشکیل دهنده؛

ج) چگونگی روابط متقابل بین افراد و عناصر تشکیل دهنده

وکارکرد نهادها: عبارت است از شبکه ای از وظایف و حقوق که جامعه تحقق آنرا از نهادها انتظار دارد و نیز اثرات و نتایجی که تحقق این انتظارات در پی خواهد داشت.

نهاد خانواده نیز هسته و مرکز شکل گیری یک جامعه است و منشا سایر نهادها نیز از آن می باشد.

خانواده حاصل یک پیوند فرهنگی(اعتقادی) است که بین زن و مرد شکل می گیرد و با تولد فرزندان این پیوند عمیق تر می گردد.

نقش؛ عبارت از مجموعه ای از وظایف و حقوق است که در ارتباط متقابل با نقشی دیگر تحقق می یابد.

خانواده حداقل از دو نقش زن و شوهر تشکیل می شود و با حضور فرزندان، شبکه ای از نقش ها ( که شامل رابطه متقابل زن و شوهر در مقابل باهم، که همین افراد در نقش والدین در مقابل فرزندان نیز باید عمل نمایند) و ساختار خانواده با توجه به نوع نقش های تشکیل دهنده آن اشکال مختلفی را بخود می گیرد که در مطالعات اجتماعی نیز مورد توجه قرار می گیرد، مثل خانواده های هسته ای، گسترده و غیره که مورد بحث ما دراین مجموعه نخواهد بود.

فرهنگ

گفتیم هر جامعه دارای هویت یا فرهنگ (یا نظام فرهنگی) خاصی است که آن را از سایر جوامع متمایز می سازد .

مرکز یاکانون هر نظام فرهنگی را ارزشها و اعتقادات و آرمانهایی تشکیل میدهند که شیوه زندگی و محور و جهت زندگی افراد آن جامعه را هدایت میکند.

فرهنگ هرچند که خود یک نظام اجتماعی در درون یک جامعه است اما رابطه آن یا سایر نظام و نهادهای جامعه مثل رابطه هوا و اکسیژن است به زندگی انسانها یعنی در همه ی ابعاد زندگی جریان دارد.

در جوامعی که دین کانون فرهنگی جامعه را تشکیل می دهد همه ابعاد زندگی بر محور آن شکل گرفته و از آن متاثر می گردند، اما فرهنگ امری اکتسابی است که از طریق جریان تربیت اجتماعی در افراد درونی می گردد و هویت و شخصیت افراد را شکل می دهد و منشا رفتار و تعامل افراد با یکدیگر می گردد.

هویت

هویت عبارت از تعریف و باور و شناختی است که فرد از خود دارد و تجلی آن در رفتار فرد شخصیت آن فرد را نشان میدهد بعبارت دیگر هویت جنبه درونی دارد من کیستم و شخصیت تجلی این هویت در رفتار فرد است آنچه ما از دیگران مشاهده می کنیم نشانگر شخصیت افراد