ابن عربی شیعه اهل بیت علیهم السلام

محیی الدین ابن عربى، تشيّع يا تسنن

     سخن در باره‌ى مذهب ابن عربى از منظر تراجم نگاران و محققان در آثار ابن عربى، مختلف و گاهى در تضاد با هم مى‌نمايد و اين شايد از عدم تقليد شيخ از مكتب فقهى خاص و عدم فراست تراجم نگاران در تحليل عقيده‌ى وى در موضوع تشيّع و تسنّن ناشى بوده و تعصّب و تجانب از انصاف نيز نقش مؤثرى در اظهارات آنان نسبت به وى داشته است، پاره‌اى همانند فرقه‌ى اسماعيليه، آثار و انديشه‌هاى او را مستمسك خوبى بر تثبيت انديشه‌ى خويش پنداشته و او را شيعه‌ى اسماعيلى دانسته و از «حجج» خود به شمار آورده‌اند و در نهايت اين ادّعا، شب ولادت او را «عيد قيام» ناميده‌اند.

عده‌اى از اهل سنّت وى را شيعه انگاشته و در نكوهش او چنين گفته‌اند: هو شيعى سوء كذاب....

بعضى از علماى شيعه همانند شيخ بهايى(ره)، در اربعين به سبب سخنان شيخ اكبر درباره‌ى حضرت مهدى(عج) و نسب و ظهور آن جناب-كه خدا تعجيل فرمايد-از ابن عربى مدح و حمايت كرده و قائل به تشيّع او شده‌اند.

قاضى نوراللّه شوشترى در «مجالس المؤمنين» با توجيه عذر ابن عربى از زبان «سيد محمد نوربخش» در اخفاى محبت على عليه‌السّلام و اولياى او به سبب وجود دشمنان فراوان شيخ و موقعيت زمانى و مكانى حيات ابن عربى كه مملكت متعصبان و حسودان بوده، با نقل ابياتى از محيى‌ الدين آن‌ها را دالّ بر محبت و ارادت وى به اهل بيت عصمت عليهم السّلام و تشيع وى دانسته است، ابيات شيخ چنين است:

ترجمه: « میبینم که دوستی ام نسبت به آل طه به رغم نظر اهل بُعد تقرب الهی را برایم میراث نهاده و این برای آن است که پیامبر برای تبلیغ دین خود هیچ چیزی غیر از دوستی اهل بیت را نخواسته است.»

بنا به نوشته‌ى سيد صالح موسوى خلخالى شارح مناقب منسوب به ابن عربى علاوه بر شيخ بهايى و قاضى نوراللّه شوشترى از ديگر علماى شيعه همانند ميرزا محمد اخبارى، ابن فهد حلى،ملامحسن فيض كاشانى، مجلسى اول و قاضى سعید قمی  نيز قائل به تشيع ابن عربى بوده‌اند1.

والحمد لله رب العالمین علی کل حال

1- ر.ک. شرح مناقب، محیی الدین بن عربی، شارح؛ سید صالح موسوی، قم، مطبوعات دینی، 1383.صص 32-11