سفارش سید علی قاضی برای سالکان الی الله

سفارش سید علی قاضی طباطبایی(قدس سره) برای سالکان الی الله:

 حديثي از امام جعفر صادق (ع) كه مرحوم مجلسي در بحار الانوار آورده و مرحوم ميرزا علي قاضي به مريدان و شاگردان خود دستور مي داد آن را بنويسند و هفته اي يكي دوبار آن را مطالعه كنند.  آن سفارش به نُه چيز است : سه تاي اول مربوط به تأديب نفس:  1-  آنكه مبادا بدون اشتها چيزي بخوري كه در انسان ايجاد حماقت و ناداني مي كند. 2- اگر گرسنه بودي از حلال بخور 3-  نام خدا را موقع خوردن ببر.

سه تاي بعدي مربوط به صبر و بردباري است: 1-  كسي به تو بگويد : يكي بگويي دَه تا مي شنوي ! به او بگو اگر دَه تا هم بگويي  يكي نمي شنوي. 2- اگر كسي تو را ناسزا گويد به او بگو: اگر در آنچه كه گويي راست باشد از خدا مي خواهم خدا از من در گذرد و اگر دروغ گويي از خدا مي خواهم تا از تو در گذرد. 3- اگر كسي تو را تهديد به فحش و ناسزا كند به او بگو: من در باره ي تو خير خواه مي باشم و مراعات تو را مي كنم.

سه تاي بعدي راجع به علم است: 1-  آنچه را كه نمي داني از علما بپرس. 2- چيزي از علما مپرس كه آنها را به لغزش افكني و يا از روي امتحان آنها باشد. 3- از فتوي دادن بپرهيز همانطور كه از شير درنده فرار مي كني[1].

سفارش آقای بهجت به سالکان:

1 – نصیحت در جزئیات است و موعظه در کلیات و جزئیات. نا شناس ها همدیگر را نصیحت نمی کنند .

2-  به آنچه می دانید عمل کنید و در آنچه نمی دانید احتیاط کنید تا روشن شود. اگر روشن نشد بدانید که بعضِ معلومات را زیر پا گذاشته اید. طلب موعظه از غیر عامل، محل اعتراض است. قطعاً مواعظی را که شنیده اید و می دانید، عمل نکردید و گرنه روشن بودید.

3- همه می دانند که رساله ی عملیه را باید بنگرند و بخوانند و بفهمند، و تطبیق عمل بر آن نمایند. و حلال و حرام را با آن تشخیص دهند. پس نمی توانند بگویند: ما نمی دانیم چه بکنیم و چه نکنیم.

4- کسانی را که به آنها عقیده دارید نظر به اعمال آنها نمائید ، آنچه می کنند از روی اختیار بکنید و آنچه نمی کنند از روی اختیار نکنید . این از بهترین راه های وصول به مقاصد عالیه است . مواعظ عملیه بالاتر و مؤثر تراز مواعظ قولیه است[2].

5- از واضحات است خواندن قرآن در هر روز و ادعیه مناسب اوقات و امکنه در تعقیبات و غیر آنها و کثرت تردد در مساجد و زیارت علما و صُلحا و هم نشینی با آنها، از مرضیّات خدا و رسول الله است و باید روز بروز مراقب زیادتی بصیرت و اُنس به عبادت و تلاوت زیاد باشد.

برعکس، کثرت مجالس با اهل غفلت، مزید قساوت و تاریکی قلب و هراس و دوری کردن از عبادت و زیارت است. از این جهت است که احوال حسنۀ حاصله از عبادات و زیارات و تلاوت ها، به سبب مجالست با ضعفا در ایمان به سوء حال و نقصان مبدّل می شوند. پس مجالست با ضعیف الایمان در غیر اضطرار و برای غیر هدایت آنها سبب می شود که نه تنها ملکات حسنه ی خود را از دست بدهد بلکه اخلاق فاسده ی آنها را یاد بگیرد.

6- از واضحات است که ترک معصیت در اعتقاد و عمل بی نیاز می کند از غیر خدا. ( همه به خدا محتاج هستند و خدا به هیچکی محتاج نیست. )

بعضی گمان می کنند که ما از ترک معصیت عبور کرده ایم. غافلند از اینکه معصیت اختصاص به کبائر معروفه ندارد. بلکه اصرار بر گناهان کوچک نیز خود گناه کبیره محسوب می شود. مانند نگاه تند به مطیع به منظور ترساندن و تبسم به گناهکار برای تشویق اعانت بر معصیت است.

 7 - محاسن و مفاسد اخلاق شرعیه در کتب و رسائل عملیه نوشته شده است. دوری از علما و صلحا سبب می شود که سارقین دین، فرصت را غنیمت بشمارند و ایمان و اهلش را به بهای ناچیز بخرند.